Skontaktuj się z nami w sprawie konsultacji

 

Skontaktujemy się z Tobą w ciągu 24 godzin.

"Protonoterapia daje pacjentom szansę na lepszą jakość życia po leczeniu"

- uważa główny lekarz ds. leczenia chłoniaków złośliwych lek. med. Kateřina Dědečková.

Największa szansa
na wyleczenie

Leczenie chłoniaka złośliwego

Chłoniaki złośliwe to choroba, na którą bardzo często zapadają osoby w młodym wieku. Duży odsetek pacjentów udaje się wyleczyć onkologicznie, dlatego warto zrobić wszystko, by zapobiec wszelkim skutkom ubocznym.

Procedury stosowane przez nas w leczeniu tej choroby włączono do oficjalnych protokołów leczniczych i są wdrażane przez inne centra na świecie. Pozwalają nam w zasadniczej mierze obniżyć naświetlanie np. serca i płuc, a tym samym znacznie obniżyć ryzyko powstawania chorób serca i płuc (takich jak np. zawał mięśnia sercowego, zaburzenia rytmu serca, zwłóknienie płuc itd). Protonoterapia pozwala również uniknąć naświetlenia rdzenia kręgowego, co obniża ryzyko jego uszkodzenia.

 

Zalety protonoterapii

  • Zmniejszenie dawek niekorzystnego naświetlania serca, a tym samym ograniczenie ryzyka późnych następstw radioterapii, takich jak wady zastawek, niedokrwienie mięśnia sercowego, arytmia, itd.
  • Zmniejszenie dawek na tkankę płucną z ograniczeniem ryzyka powstania popromiennego zwłóknienia płuc, zapaleń płuc itp.
  • Zmniejszenie dawek na rdzeń kręgowy z ograniczeniem ryzyka powstania popromiennej mielopatii (zaburzenia chodu i czucia).
  • Zmniejszenie dawek na gruczoły piersiowe z ograniczeniem ryzyka wystąpienia nowotworów wtórnych węzła piersiowego.

Ponad 14 badań potwierdziło, że radioterapia protonowa znacząco obniża obciążenie większości krytycznych organów przez promieniowanie. Protonoterapia jest szczególnie korzystna u pacjentów, u których konieczne jest naświetlenie śródpiersia. Protonoterapię warto wziąć pod uwagę w leczeniu tych pacjentów, u których jest ona w stanie znacząco obniżyć dawki promieniowania na krytyczne organy (serce, płuca, rdzeń kręgowy itp.).

W Centrum Terapii Protonowej w Pradze naświetlaniom poddano już ponad 220 pacjentów z chłoniakiem złośliwym, z czego największy odsetek stanowił chłoniak Hodgkina, natomiast u 90% pacjentów naświetlano obszar śródpiersia. Lekarze wraz z fizykami z Centrum Terapii Protonowej współtworzą krajowe i zagraniczne rekomendacje w leczeniu chłoniaków.

Dzięki unikatowemu doświadczeniu w zakresie leczenia chłoniaków protonoterapią, w 2019 roku powstała Specjalistyczna placówka radioterapii chłoniaków, która dąży do pogłębiania współpracy merytorycznej i naukowej w Czechach i za granicą, racjonalizacji wskazań do protonoterapii u pacjentów chorych na chłoniaka, a także stara się szerzyć oświatę na temat możliwości i rezultatów tej terapii wśród specjalistów, lekarzy, a także pacjentów i opinii publicznej.

Protonoterapia ogranicza obciążenie serca

Niewydolność serca (kardiotoksyczność)

Istotnym wskazaniem do protonoterapii jest RIHD (radiation induced heart disease) = choroba serca wywołana przez napromieniowanie. Choroba serca wywołana przez naświetlanie to jeden z najpoważniejszych bardzo późnych skutków radioterapii. Dlatego w leczeniu chłoniaka złośliwego, w którym zalecono naświetlanie, specjaliści starają się zminimalizować dawki promieniowania na serce. Wiązka protonowa pozwala znacząco obniżyć ryzyko wystąpienia zawału serca, problemów kardiologicznych lub zwłóknienia płuc.

Protonoterapia w leczeniu zajęcia OUN w białaczce

Zajęcie ośrodkowego układu nerwowego u chorych na białaczkę należy do najnowszych diagnoz ze wskazaniem do protonoterapii. Naświetlenie osi czaszkowo-kręgowej jest korzystne zwłaszcza u pacjentów, u których pomimo intensywnego leczenia systemowego stwierdzono komórki białaczki w płynie mózgowo-rdzeniowym, a także u pacjentów, u których stwierdzono chorobę w płynie mózgowo-rdzeniowym już w momencie postawienia diagnozy, będących pacjentami podwyższonego ryzyka wystąpienia chorób ośrodkowego układu nerwowego również w przyszłości. Służy to usunięciu komórek białaczkowych, w tym komórek nie reagujących na chemioterapię i leczenie biologiczne, z tych trudno dostępnych miejsc.

Metoda kontrolowanego wdechu

Ponieważ ruchy oddechowo mogą zakłócać prawidłowe i precyzyjne wykonanie naświetlania protonami, dlatego w radioterapii nowotworów piersi korzystamy również z metody kontrolowanego wdechu. Pacjenci ze wskazaniem do protonoterapii, u których położenie docelowego obszaru w trakcie naświetlań może zmieniać się wskutek ruchów oddechowych, są naświetlani z zastosowaniem metody kontrolowanego oddychania. Służy do tego urządzenie Dyn’R.

Metodę naświetlania z zastosowaniem kontrolowanego oddychania stosuje się tam, gdzie istotne jest by dana część ciała (obszar) była naświetlana codziennie w ten sam sposób. Ponieważ jednak naświetlany obszar porusza się pod wpływem oddychania, należy zadbać o to, by ciało pacjenta było zawsze w takiej samej pozycji. Najlepiej sprawdza się tu wstrzymywanie oddechu na pewnym poziomie. W celu określenia tego poziomu najpierw pacjent musi nauczyć się oddychać w sposób kontrolowany (ćwiczenie Dyn’R).

Nauka kontrolowanego oddychania odbywa się na leżąco, na plecach po podłączeniu do spirometru z użyciem antybakteryjnego filtra i ustnika. Nos zostaje zatkany kołeczkiem, tak by całe powietrze było wydychane ustami. Na oczy pacjent zakłada specjalne okulary, na których będzie obserwować instrukcje dotyczące oddychania. Nasz doświadczony pracownik cierpliwie towarzyszy pacjentowi podczas procesu nauki, wszystko można odpowiednio przećwiczyć. Nie trzeba się niczego obawiać.

 

dibh-pl.png (644 KB)

Dlaczego
Centrum Terapii Protonowej

Współpracujemy z kilkoma zakładami ubezpieczeń zdrowotnych

Koszt leczenia jest indywidualny i zależy od schematu leczenia i/lub ilości wybranych frakcji, wg ustaleń naszych lekarzy. Po zapoznaniu się z Twoją dokumentacją medyczną, możemy potwierdzić liczbę frakcji, których prawdopodobnie będziesz potrzebować oraz oszacować koszt leczenia jeszcze przed Twoim przyjazdem do Pragi na konsultację. Wycena jest bezpłatna.

Centrum Terapii Protonowej zawarło kontrakty ze wszystkimi czeskimi zakładami ubezpieczeń zdrowotnych, współpracujemy również ze słowackimi i zagranicznymi zakładami ubezpieczeń. Jeśli jesteś obywatelem Unii Europejskiej, a Twój zakład ubezpieczeń zdrowotnych nie należy do naszych zakontraktowanych partnerów, możesz liczyć na naszą pomoc w uzyskaniu zgody na leczenie zgodnie z aktualnie obowiązującym prawem.

  • Jesteś ubezpieczony/a w jednym z czeskich zakładów ubezpieczeń zdrowotnych?
    Protonoterapia jest zgodnie z prawem refundowana z publicznego ubezpieczenia zdrowotnego. Każdy obywatel Czech ma do niej prawo. Koordynator leczenia przygotuje wniosek i wyśle go do zatwierdzenia przez Twój zakład ubezpieczeń zdrowotnych. Proces ten trwa średnio od dwóch do trzech tygodni, jednak w przypadku większości pacjentów zakłady ubezpieczeń wydają decyzję wcześniej.
  • Jesteś z Europy?
    Akceptujemy finansowanie S2 (lub E112), które może upoważniać Cię do pokrycia kosztów leczenia planowanego w innym kraju Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) lub Szwajcarii.
  • Jesteś z Wielkiej Brytanii?
    Współpracujemy z kilkoma prywatnymi ubezpieczycielami zdrowotnymi, w tym Bupa i WPA. W ramach tego partnerstwa pacjenci, którzy podejmą leczenie w Centrum Terapii Protonowej mogą otrzymać zwrot kosztów.

Jeśli żadna z powyższych opcji nie odzwierciedla Twojej sytuacji, skontaktuj się z nami, a my chętnie pomożemy Ci znaleźć najlepszy sposób postępowania. Możesz wysłać do nas e-mail na adres patient@ptc.cz lub skontaktować się z nami telefonicznie pod numerem +420 222 999 000.

Nowoczesna diagnostyka

Oferujemy badanie nie tylko naszym pacjentom onkologicznym, ale również innym pacjentom, którzy mają skierowanie z innych ośrodków. Centrum Terapii Protonowej w Pradze oferuje rezonans magnetyczny (RM)pozytronową tomografię emisyjną z tomografem komputerowym (PET/CT) i krótkie czasy oczekiwania.

Więcej możesz dowiedzieć się tutaj.

Skontaktuj
się z nami

Swoją dokumentację medyczną w celu oceny, czy protonoterapia będzie w danym przypadku wskazana, możesz wysłać e-mailem na patient@ptc.cz. Ewentualnie możesz skontaktować się z naszymi koordynatorami leczenia, którzy są gotowi, by odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania dotyczące protonoterapii. Możesz skontaktować się z nimi pod numerem +420 222 999 000.

TY musisz zrobić tylko jedno: przyjść do NAS w porę. MY jesteśmy od tego, by Ci pomóc.

Jak wybrać
najlepszą metodę leczenia

Najbardziej optymalne leczenie można wybrać jedynie po otrzymaniu pełnych i zrozumiałych informacji.

Warto interesować się nie tylko najnowocześniejszymi metodami leczenia chłoniaka złośliwego, nazywanego także nowotworem węzłów chłonnych, ale również skutkami ubocznymi związanym z danym leczeniem Mogą one bowiem w istotny sposób wpłynąć na jakość życia pacjenta w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu.

Nasi lekarze posiadają wieloletnie doświadczenie w dziedzinie radioterapii. Ponadto posiadają wiedzę praktyczną z zakresu zwykłej radioterapii (fotonowej) i radioterapii protonowej, dlatego są w stanie odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania odnośnie decyzji o wyborze metody leczenia.

Prosimy samemu zadać sobie pytanie:

  • Jaką metodę leczenia zalecił mój lekarz prowadzący?
  • Czy poinformował mnie o ryzykach i powikłaniach związanych z aktualnie stosowaną metodą leczenia?
  • Czy poinformował mnie o protonoterapii?
  • Czy przekazał mi, jakie powikłania i ryzyko wiążą się ze standardowymi metodami naświetlania?

Pomożemy Ci lepiej zorientować się w niełatwej sytuacji życiowej. Wspólnie znajdziemy rozwiązanie i przygotujemy indywidualny plan leczenia.

Jak działa
protonoterapia

Jak działa protonoterapia

Protonoterapia to bardzo skuteczna, precyzyjna i łagodna metoda leczenia raka o minimalnych skutkach ubocznych. Precyzyjnie wycelowana w nowotwór wiązka protonowa znacząco obniża ryzyko wystąpienia efektów niepożądanych. Dzięki temu protonoterapia daje szansę na dobrej jakości życie również po leczeniu nowotworu.

 

Protonoterapia daje duże szanse na wyleczenie

Współczesna terapia onkologiczna ma na celu maksymalizację szans pacjentów na wyleczenie, a jednocześnie minimalizację skutków ubocznych związanych z terapią. Ten cel udaje się osiągnąć dzięki nowoczesnej i bezpiecznej protonoterapii. W odróżnieniu od zwykłej radioterapii, która naświetla i niszczy komórki nowotworowe z pomocą fotonów, protonoterapia jest bardziej zaawansowana i opiera się na działaniu protonów. Dzięki tym cząsteczkom protonoterapia przynosi liczne korzyści. Największą zaletę, w porównaniu z klasyczną radioterapią, stanowi precyzja i zdolność do ochrony zdrowej tkanki.

Zwykła wiązka fotonowa przechodzi przez organizm i przekazuje znaczną część swojej energii przed i za nowotworem.

Protony mają właściwość fizyczną pod nazwą pik Bragga. Dzięki temu wydzielają znacznie mniej energii na nowotwór, a energia ta nie wpływa na tkanki za nowotworem.

 

Jak leczymy

Zaplecze sprzętowe Centrum Terapii Protonowej wzbudza respekt. Niewielu pacjentów zdaje sobie sprawę ze złożoności stosowanego systemu. Protony, czyli cząstki elementarne jądra atomu wodoru z dodatnim ładunkiem elektrycznym w cyklotronie zostają rozpędzone do prędkości bliskiej połowie prędkości światła. Uzyskują dzięki temu energię, pozwalającą niszczyć nowotwory nawet do głębokości 30 centymetrów. Następnie z pomocą mocnego pola magnetycznego zostają zebrane w bardzo wąską wiązkę i nakierowane z dużą precyzją na nowotwór. Wyhamowując w tkance nowotworu, wydzielają energię, następuje jonizacja i uszkodzenie DNA zaatakowanej przez chorobę komórki. Po wielokrotnym powtórzeniu niszczenia DNA komórka rakowa przestaje się dzielić lub obumiera.

Naświetlanie ołówkowe, czyli Pencil Beam Scanning (PBS), oznacza, że wiązka protonowa zostaje precyzyjnie rozmieszczona. Jest to szczytowe osiągnięcie współczesnej technologii protonoterapii. W metodzie tej cienka (ołówkowa) wiązka zostaje nakierowana na konkretny punkt obszaru docelowego z pomocą pola magnetycznego. Dzięki precyzyjnemu sterowaniu zmianami pola magnetycznego udaje się stopniowo naświetlić całe ognisko nowotworowe.

PBS można porównać na przykład do sytuacji, kiedy mamy za zadanie pokolorować kredką na papierze jakiś kształt, np. koło, i robimy to z ogromnym skupieniem i dokładnością. Każdy będzie się bardzo starać, by nie wyjechać za kreskę. Tak właśnie działa PBS. W przypadku tej metody istnieje stuprocentowa pewność, że „pokolorowane” zostanie tylko to, co trzeba. Dlatego w protonoterapii występują minimalne skutki uboczne.

 

Dlaczego warto wybrać
protonoterapię

Zalety protonoterapii w naświetlaniu chłoniaków w porównaniu ze zwykłą radioterapią

  • Zastosowanie wystarczającej dawki na cały obszar docelowy i lepszą ochronę okolicznych zdrowych tkanek
  • Zmniejszenie w okolicach głowy i szyi niekorzystnej dawki promieniowania na struktury oczu, rdzenia kręgowego, pnia mózgu i jamy ustnej.
  • Zmniejszenie w okolicy klatki piersiowej niekorzystnej dawki promieniowania na gruczoły piersiowe, płuca, serce czy rdzeń kręgowy.
  • Obniżenie w okolicy brzucha i miednicy niekorzystnej dawki promieniowania na krezki jelitowe, nerki, wątrobę, jajniki i macicę, pęcherz moczowy i odbyt.

Obecnie do naświetlania chłoniaków złośliwych wykorzystuje się radioterapię fotonową lub protonową. Różnią się one właściwościami fizycznymi promieniowania, a tym samym także sposobem zachowania w tkankach.

Promieniowanie fotonowe, którego źródłem są przyspieszacze liniowe, odznacza się stopniowym spadkiem dawki w tkance. Prowadzi to do większego „skażenia” okolicznych, zdrowych tkanek (większe, niekorzystne napromieniowanie okolicznych, zdrowych tkanek).

W przypadku protonu dawka gwałtownie spada za ogniskiem poddanym napromieniowaniu. Tym samym protonoterapia pozwala ukierunkować dawkę promieniowania na nowotwór, znacząco obniżając naświetlanie zdrowych organów i tkanek w okolicach nowotworu (wysokie, średnie i niskie dawki promieniowania).

 

lymphoma-protonvsphoton-pl.png (286 KB)

 

Radioterapia protonowa to dla znacznej grupy pacjentów z chłoniakami (zwłaszcza z obszarem naświetlanym w śródpiersiu) bardzo obiecująca i łagodna technika radioterapeutyczna.

Jak prowadzona jest
protonoterapia?

Chłoniaki złośliwe należą do nowotworów bardzo podatnych na leczenie przez naświetlanie. Radioterapia jest zazwyczaj kierowana na obszar najbardziej narażony na działanie choroby (miejsce, w którym wykryto chorobę, pierwotnie rozległe nowotwory). Problematyka naświetlania chłoniaków złośliwych w większości przypadków dotyczy ograniczania dawki na okoliczne krytyczne organy. W perspektywie długoterminowej pacjentom po terapii grozi przede wszystkim wystąpienie nowotworów wtórnych i chorób układu krążenia.

Dlatego należy dobrze rozważyć, czy naświetlanie jest w danym przypadku wskazane. Za koniecznością włączenia radioterapii do schematu terapeutycznego przemawiają badania kliniczne. W Czechach opieramy się na rekomendacjach Zespołu ds. współpracy w leczeniu chłoniaków (KLS), odzwierciedlających najnowsze wyniki wspomnianych badań klinicznych, regularnie aktualizowanych. Radioterapię przeprowadzamy również w oparciu o rekomendacje ILROG (International Lymphoma Radiation Oncology Group).

 

Ocena wstępna

Aby nasz zespół medyczny mógł ocenić, czy protonoterapia będzie w danym przypadku wskazana, potrzebujemy uzyskać od Ciebie kilka informacji medycznych. Twój koordynator leczenia wytłumaczy Ci dokładnie, jakich informacji potrzebujemy. Zwykle potrzebujemy również zdjęć, np. RM, TK lub PET. Informacje te możesz uzyskać w szpitalu lub klinice, gdzie zostały wykonane badania, pacjentowi są często udostępniane na płycie CD. Możemy przekazać Ci dane do logowania, które umożliwią Ci przesłanie zawartości płyty CD na nasz zabezpieczony serwer. Ewentualnie możesz nam wysłać płytę CD pocztą.

Wszystkie inne informacje dot. Twojej diagnozy i wcześniejszego leczenia, które posiadasz są bardzo użyteczne. Zachęcamy do przekazania nam już na samym początku największej liczby informacji. Twój przypadek zostanie następnie oceniony przez zespół medyczny na codziennym spotkaniu komisji orzekającej. Twój koordynator leczenia skontaktuje się z Tobą, by poinformować Cię o ocenie lub ewentualnie z prośbą o udzielenie informacji dodatkowych, jeśli są one niezbędne do podjęcia ostatecznej decyzji przez naszych onkologów.

W celu uzyskania oceny nie musisz przyjeżdżać do Pragi.

 

Planowanie protonoterapii – plan naświetlań

Kiedy przyjedziesz do Pragi, by rozpocząć leczenia, najpierw czeka Cię osobista konsultacja z radioonkologiem. Podczas konsultacji zostaną omówione skutki uboczne i oczekiwane rezultaty leczenia w Twoim konkretnym przypadku, jak również konkretny plan leczenia. Lekarz wytłumaczy Ci także, czego możesz oczekiwać podczas leczenia oraz po nim. Odpowie także na wszystkie Twoje pytania.

Pierwsza faza leczenia obejmuje skany diagnostyczne w Centrum Terapii Protonowej (RM i/lub TK, przygotowanie urządzenia stabilizującego, itd.). Kluczem do sukcesu leczenia jest jego precyzyjne zaplanowanie. Dlatego zespół fizyków i lekarzy klinicznych przygotowuje dla każdego pacjenta indywidualny plan naświetlań, według którego będzie przebiegać protonoterapia. Plan naświetlań określa m.in. kierunki i intensywność wiązki protonowej, która będzie naświetlać nowotwór. Proces ten jest bardzo skomplikowany a jego zakończenie trwa zazwyczaj tydzień, zanim rozpocznie się leczenie.

 

Protonové centrum Praha

 

Terapia odbywa się w trybie ambulatoryjnym. Pacjent przychodzi do Centrum Terapii Protonowej na leczenie i na regularne kontrole w trakcie terapii. Jedna wizyta trwa około 60 minut, naświetlanie to kwestia kilku minut. Przed każdym naświetlaniem dokładnie sprawdzamy rentgenem ułożenie pacjenta do naświetlenia oraz przeprowadzamy kilka kontroli cząstkowych, bez których nie można rozpocząć naświetlania. Co najmniej raz w tygodniu pacjent jest poddawany kontroli lekarskiej. Lekarz omawia wtedy z pacjentem przebieg terapii i sprawdza jego stan zdrowia.

Poszczególne dawki lecznicze z reguły podawane są codziennie, od poniedziałku do piątku. Leczenie nie może zostać przerwane, z wyjątkiem poważnych powodów zdrowotnych.

 

W Centrum Terapii Protonowej korzystamy z nowoczesnej metody wiązki ołówkowej

Naświetlanie ołówkowe, czyli Pencil Beam Scanning (PBS) oznacza, że wiązka protonowa zostaje precyzyjnie rozmieszczona. Jest to szczytowe osiągnięcie współczesnej technologii protonoterapii. Skanowanie ołówkowe naświetla z dokładnością do milimetra obszar docelowy, powodując tylko minimalne uszkodzenia okolicznych zdrowych tkanek i organów.

 

brozura-pbs-obr.png (1.11 MB)

 

Metoda kontrolowanego wdechu

Ponieważ ruchy oddechowo mogą zakłócać prawidłowe i precyzyjne wykonanie naświetlania protonami, dlatego w radioterapii nowotworów piersi korzystamy również z metody kontrolowanego wdechu. Pacjenci ze wskazaniem do protonoterapii, u których położenie docelowego obszaru w trakcie naświetlań może zmieniać się wskutek ruchów oddechowych, są naświetlani z zastosowaniem metody kontrolowanego oddychania. Służy do tego urządzenie Dyn’R.

Metodę naświetlania z zastosowaniem kontrolowanego oddychania stosuje się tam, gdzie istotne jest by dana część ciała (obszar) była naświetlana codziennie w ten sam sposób. Ponieważ jednak naświetlany obszar porusza się pod wpływem oddychania, należy zadbać o to, by ciało pacjenta było zawsze w takiej samej pozycji. Najlepiej sprawdza się tu wstrzymywanie oddechu na pewnym poziomie. W celu określenia tego poziomu najpierw pacjent musi nauczyć się oddychać w sposób kontrolowany (ćwiczenie Dyn’R).

Nauka kontrolowanego oddychania odbywa się na leżąco, na plecach po podłączeniu do spirometru z użyciem antybakteryjnego filtra i ustnika. Nos zostaje zatkany kołeczkiem, tak by całe powietrze było wydychane ustami. Na oczy pacjent zakłada specjalne okulary, na których będzie obserwować instrukcje dotyczące oddychania. Nasz doświadczony pracownik cierpliwie towarzyszy pacjentowi podczas procesu nauki, wszystko można odpowiednio przećwiczyć. Nie trzeba się niczego obawiać.

 

Leczenie odbywa się ambulatoryjnie, zazwyczaj trwa od 16 do 25 dni roboczych, w zależności od schematu określonego przez lekarza na podstawie wstępnej konsultacji i dodatkowych badań diagnostycznych.

Chłoniak
złośliwy

Chłoniak złośliwy to ogólny termin, którym określane są choroby nowotworowe układu limfatycznego. Chłoniaki złośliwe to nowotwory pochodzące z jednego typu białych krwinek, limfocytów. Objawiają się przede wszystkim powiększeniem węzłów chłonnych (limfatycznych). Chłoniaki złośliwe dzielą się na dwie podstawowe grupy: chłoniak Hodgkina (HL) i chłoniak nieziarniczy (NHL), dzielący się na różnorodne podgrupy.

Chłoniaki złośliwe to choroba, na którą bardzo często zapadają osoby w młodym wieku. W Czechach rocznie stwierdza się około 1,8 tys. nowych zachorowań. Pacjenci bardzo często mają dobre prognozy.

Schemat leczenia określa specjalista, hematoonkolog. Obecnie główną metodą leczenia chłoniaków złośliwych jest leczenie systemowe (ogólnoustrojowe), obejmujące chemioterapię lub leczenie biologiczne, ewentualnie obie te metody w skojarzeniu. Radioterapia służy tutaj przede wszystkim jako leczenie uzupełniające, które ma obniżyć ryzyko nawrotu choroby w zaatakowanych początkowo obszarach, ewentualnie jako metoda zaleczenia przed kolejnym zaplanowanym leczeniem systemowym, np. w przypadku chłoniaków nawracających. Jest to leczenie lokalne, ograniczone do konkretnego miejsca lub obszaru.

W takim wskazaniu radioterapię stosuje się w przypadku wczesnego wykrycia lub w średnio rozwiniętych stadiach chłoniaka Hodgkina, chłoniakach nieziarniczych dużego ryzyka (duży nowotwór początkowy, zajęcie kości lub zajęcie obszarów pozawęzłowych) oraz u pacjentów z niewystarczającą odpowiedzią na wcześniejsze leczenie systemowe). Leczenie skojarzone (leczenie systemowe + radioterapia) często daje większe szanse na wyleczenie chłoniaka.

Ponieważ radioterapia jest bardzo skuteczna, zazwyczaj nie jest konieczne stosowanie dawek promieniowania powyżej limitów tolerancji okolicznych zdrowych tkanek. Często jednak nawet niższe dawki promieniowania mogą być potencjalnie szkodliwe, zwłaszcza w horyzoncie dziesięciu lat po leczeniu onkologicznym lub dłużej. Często pojawiają się one w powiązaniu z ostrą toksycznością radioterapii. Im dłuższy okres od zakończenia leczenia onkologicznego, tym wyższe ryzyko wystąpienia późnej toksyczności. Jest to ryzyko, które należy wziąć pod uwagę przede wszystkim u pacjentów z bardzo dobrą długoterminową prognozą. Dotyczy to w szczególności młodych pacjentów z chłoniakiem Hodgkina i chłoniakiem nieziarniczym z limfocytów B z dobrą prognozą (przede wszystkim podtyp: chłoniak rozlany z dużych komórek B, pierwotny chłoniak śródpiersia z komórek B). Pacjenci ci powinni być leczeni zawsze ze świadomością tego, jakie długofalowe ryzyko niesie ze sobą leczenie onkologiczne.

 

Niepożądane skutki naświetlania

Naświetlanie może wiązać się z bezpośrednimi niepożądanymi skutkami. Pojawiają się w trakcie radioterapii i do 6 tygodni po jej zakończeniu.

Możliwe objawy ostrej toksyczności popromiennej (związanej z naświetlanym miejscem) to:

  • śluzówka: afty, problemy z przełykaniem (naświetlanie w okolicy głowy i szyi),
  • ślinianki: suchość w ustach (naświetlanie w okolicy głowy i szyi),
  • skórne: zaczerwienienia i łuszczenie się skóry w naświetlanym polu,
  • płucne: popromienne zapalenie płuc (naświetlanie obszaru śródpiersia).

Ponadto w związku z radioterapią mogą wystąpić późne skutki napromieniowania, które pojawiają się przy braku wcześniejszych problemów nawet po kilku dekadach od naświetlania (najczęściej po co najmniej 10 latach). W leczeniu chłoniaka należy przede wszystkim brać pod uwagę właśnie późniejsze skutki, a lekarze dokładają starań by zminimalizować ryzyko wystąpienia tego typu powikłań. Możliwe objawy późnej toksyczności w zależności od umiejscowienia naświetlanego obszaru:

  • choroby serca+naczyń (zawał mięśnia sercowego, wady zastawek),
  • inne nowotwory złośliwe ( rak piersi, płuc, chłoniak nieziarniczy, białaczka),
  • zaburzenia pracy tarczycy (niedoczynność),
  • choroby rdzenia kręgowego (objaw Lhermitte’a – poczucie „prądu elektrycznego” rozprzestrzeniające się przy zgięciu głowy ku górnym i dolnym kończynom),
  • choroby układu mięśniowo-szkieletowego,
  • choroby szpiku kostnego (zwłóknienie szpiku).

Dlatego należy dobrze rozważyć, czy naświetlanie jest w danym przypadku wskazane. Za koniecznością włączenia radioterapii do schematu terapeutycznego przemawiają badania kliniczne. W Czechach opieramy się na rekomendacjach Zespołu ds. współpracy w leczeniu chłoniaków (KLS), odzwierciedlających najnowsze wyniki wspomnianych badań klinicznych, regularnie aktualizowanych. Radioterapię przeprowadzamy również w oparciu o rekomendacje ILROG (International Lymphoma Radiation Oncology Group).

Protonoterapia to dla znacznej grupy pacjentów z chłoniakami (zwłaszcza z obszarem naświetlanym w śródpiersiu) bardzo obiecująca i łagodna technika radioterapeutyczna.

 

Historie pacjentów, blogi (w języku czeskim):

https://www.lymfomhelp.cz/projekty/pribehy-pacientu/karolina-o/
https://nas-zivot-s-hodgkinem.webnode.cz/blog/
https://pisujakoozivot.blogspot.com/
http://www.hlavuvzhuru.cz/blog/diagnoza-Hodgkinuv-lymfom

Centrum
Kompetencji

Centrum Kompetencji ma służyć pogłębianiu współpracy specjalistycznej i naukowej w Czechach i za granicą, racjonalizacji wskazań do protonoterapii dla pacjentów z chłoniakami, informowaniu o możliwościach i wynikach działalności naukowej oraz przekazywaniu wyników i doświadczeń w leczeniu chłoniaków specjalistom, lekarzom z innych specjalizacji, a także pacjentom i opinii publicznej.

W praskim Centrum Terapii Protonowej  na terenie szpitala Bulovka naświetlaniom poddano dotąd ponad 200 pacjentów ze zdiagnozowanym chłoniakiem. Pierwszego pacjenta leczono tu wiosną 2013 roku. Od tej pory równocześnie leczonych jest nawet dziesięciu pacjentów. Dzięki temu powstała unikalna w skali światowej grupa pacjentów naświetlonych w technologii protonowej pencil beam scanning.

W przypadku pacjentów z zajęciem śródpiersia w Centrum Terapii Protonowej już od kwietnia 2015 roku stosuje się naświetlania z kontrolowanym maksymalnym wdechem  (deep inspiration breath hold-DIBH). Jest to obecnie najłagodniejsza dostępna technika naświetlania nowotworów śródpiersia, w niektórych przypadkach jest kojarzona z kontrolą ruchów niezwiązanych z oddychaniem, np. pulsowanie dużych naczyń krwionośnych lub serca (rescanning). Dzięki temu naświetlanie jest bezpieczne nawet w problematycznych obszarach takich jak śródpiersie czy obszar górnego brzucha (podwątrobowy). Zaledwie kilka centrów protonoterapii na świecie oferuje obecnie tak nowoczesne leczenie. M.in. dzięki tego typu doświadczeniom zostaliśmy przyjęci do międzynarodowego zespołu ILROG, który określił konsensualne wskazania do protonoterapii chłoniaków śródpiersia u dorosłych pacjentów.

Lekarze wraz z fizykami z praskiego Centrum Terapii Protonowej współtworzą krajowe i zagraniczne rekomendacje do leczenia chłoniaków, wykładają na krajowych i zagranicznych kongresach i uczestniczą w badaniach klinicznych poświęconych radioterapii chłoniaków, np. na temat analizy modeli dozymetrycznych i radiobiologicznych porównujących współczesne technologie radioterapii fotonowej i protonowej.

Poradnia dla pacjentów

Jeżeli prowadzący hematoonkolog zalecił Tobie lub osobie  bliskiej leczenie przez naświetlanie i chciałbyś skonsultować się w sprawie możliwości przeprowadzenia radioterapii,  prosimy o kontakt z Działem obsługi klientów Centrum Terapii Protonowej patient@ptc.cz.

Poniżej podajemy wskazania do ewentualnego włączenia naświetlania protonowego do schematu terapeutycznego:

  • zajęcie w obrębie śródpiersia, kiedy naświetlany obszar (pierwotne zajęcie) sięga pod odejście lewej tętnicy wieńcowej lub pod poziom siódmego kręgu piersiowego,
  • młode kobiety z zajęciem pachy, kiedy protonoterapia jest mniej agresywna w stosunku do gruczołu piersiowego przez co obniża ryzyko wywołania nowotworu piersi przez leczenie,
  • pacjenci po kilku liniach chemioterapii lub po przeszczepie szpiku kostnego, z podwyższonym ryzykiem rozwoju powikłań popromiennych (takich jak schorzenia płuc, schorzenia sercowo-naczyniowe i zajęcie szpiku kostnego),
  • aktywne choroby ograniczone do jednego obszaru przepony (zajęcie nadprzeponowe lub podprzeponowe), które nie zareagowały optymalnie na chemioterapię lub leczenie biologiczne (przede wszystkim choroby rezydualne pozytywne w PET), gdzie konieczne jest zwiększenie ogólnej dawki promieniowania,
  • pacjenci po wcześniejszym naświetlaniu tego samego obszaru lub obszaru sąsiadującego,
  • pacjenci z istniejącym poważnym problemem zdrowotnym (po zawale mięśnia sercowego, z wadą zastawki, schorzeniem płuc itd.), u których konieczne jest naświetlenie tego obszaru.

 

Poradnia dla specjalistów

Centrum Kompetencji prowadzi PORADNIĘ DLA SPECJALISTÓW, oferującą konsultacje dla specjalistów z konkretnych dziedzin. Konsultacje są oferowane zwłaszcza w sytuacji, kiedy brane jest pod uwagę wskazanie do radioterapii lub w razie poszukiwania optymalnej techniki naświetlania. Okres oczekiwania na odpowiedź wynosi 5 dni roboczych.

Lekarzy zainteresowanych skorzystaniem z usług naszej poradni prosimy o kontakt pod adresem e-mailowym poradna.lymfom@ptc.cz. Prosimy o przesłanie historii choroby do konsultowanego przypadku wraz z aktualnymi skanami.

 

Otwarte warsztaty ze wskazań w przypadku chłoniaków

Dla lekarzy zainteresowanych skonsultowaniem się w sprawie ewentualnego wskazania dla pacjenta z chłoniakiem, Centrum Kompetencji organizuje multidyscyplinarne warsztaty ze wskazań dla pacjentów z chłoniakami, odbywające się w Centrum Terapii Protonowej regularnie raz w tygodniu. Zainteresowanych prosimy o wcześniejsze osobiste zgłoszenie elektronicznie lub pod wskazanym numerem telefonu. Do konsultacji generalnie potrzebna jest odpowiednia dokumentacja zdjęciowa (można przesłać przez ePACS) i epikryza.

Orientacyjnie informujemy, że protonoterapia w szczególności jest wskazana w przypadku następujących pacjentów:

  • zajęcie w śródpiersiu, kiedy naświetlany obszar (początkowego zajęcia) sięga pod odejście lewej tętnicy wieńcowej lub pod poziom Th7,
  • młode kobiety z zajęciem pachy, kiedy protonoterapia jest mniej agresywna w stosunku do gruczołu piersiowego przez co obniża ryzyko wywołania wtórnego nowotworu piersi
  • pacjenci intensywnie leczeni (po kilku liniach chemioterapii lub po przeszczepie szpiku kostnego), z podwyższonym ryzykiem rozwoju toksyczności popromiennej (przede wszystkim płuc, toksyczności sercowo-naczyniowej i zajęcia szpiku kostnego),
  • pacjenci z lokalnym zajęciem, które nie zareagowało na leczenie systemowe (przede wszystkim rezydualne przerzuty pozytywne w PET) i tam, gdzie konieczne jest zwiększenie całkowitej dawki promieniowania,
  • pacjenci po wcześniejszym naświetlaniu tego samego obszaru lub obszaru sąsiadującego.

Protonoterapia nie jest wskazana u pacjentów:

  • z rozrusznikiem serca - przeciwwskazanie absolutne,
  • którzy w miejscu planowanego naświetlania mają znaczne ilości metalu.

Dodatkowe informacje na temat wskazania do protonoterapii u pacjentów z chłoniakiem złośliwym:

Znaczną grupę pacjentów ze wskazaniem do radioterapii chłoniaka stanowią pacjenci z bardzo dobrą prognozą długofalową. Pacjenci ci powinni być leczeni ze świadomością tego, jakie długofalowe ryzyko niesie ze sobą leczenie onkologiczne. Dotyczy to w szczególności młodych pacjentów z chłoniakiem Hodgkina i chłoniakiem nieziarniczym z limfocytów B z dobrą prognozą (przede wszystkim podtyp agresywny: chłoniak rozlany z dużych komórek B, pierwotny chłoniak śródpiersia z komórek B). W przypadku tego typu pacjentów nie należy stosować podejścia „dawek granicznych”, należy zawsze rozważyć, która technika naświetlania będzie dla nich najmniej obciążająca. Protonoterapia bywa najbardziej korzystna w obszarze śródpiersia. W niedawno opublikowanych rekomendacjach International Lymphoma Radiation Oncology Group (ILROG) protonoterapię zaleca się w leczeniu chłoniaków zlokalizowanych w śródpiersiu u pacjentów dorosłych, patrz Dabaja BS(1), Hoppe BS(2), Plastaras JP(3). PROTON THERAPY FOR ADULTS WITH MEDIASTINAL LYMPHOMAS: THE INTERNATIONAL LYMPHOMA RADIATION ONCOLOGY GROUP (ILROG) GUIDELINES. Blood. 2018 Aug 14. pii: blood-2018-03-837633. Zidentyfikowano tutaj pacjentów, którzy czerpią największe korzyści z leczenia protonoterapią. Chodzi przede wszystkim o następujące sytuacje:

  • naświetlanie śródpiersia, kiedy naświetlany obszar (początkowego zajęcia) sięga pod odejście lewej tętnicy wieńcowej
  • młode kobiety z zajęciem pachy, kiedy protonoterapia jest mniej agresywna w stosunku do gruczołu piersiowego przez co obniża ryzyko wywołania wtórnego nowotworu piersi
  • pacjenci intensywnie leczeni, z podwyższonym ryzykiem rozwoju toksyczności popromiennej (przede wszystkim płuc, toksyczności sercowo-naczyniowej i zajęcia szpiku kostnego).

Mniej liczną grupę pacjentów stanowią chorzy z chłoniakami opornymi / nawracającymi z zajęciem lokalizowanym, najczęściej rozległym nowotworem w śródpiersiu, link Rates of Toxicity and Outcomes After Mediastinal Proton Therapy For Relapsed/Refractory LymphomaTseng, Y.D. et al. International Journal of Radiation Oncology • Biology • Physics , Volume 99 , Issue 2 , S62 - S63.

Ze względu na większą agresywność choroby konieczne jest zwiększenie całkowitej dawki promieniowania, a standardowa radioterapia fotonowa jest obciążona znacznym ryzykiem powikłań popromiennych. W takiej sytuacji protonoterapia może służyć jako oddzielna metoda lecznicze albo jako „debulking” (częściowe usunięcie masy guza) przed kolejną zaplanowaną terapią systemową (np. przeszczepem alogenicznym). Dla części chorych protonoterapia może stanowić element schematu leczenia w sytuacjach wcześniej uważanych za nieuleczalne.

W podobnych wskazaniach protonoterapię można polecić do powtarzalnych naświetlań, kiedy organy obarczone ryzykiem zostają naświetlone dawką taką, jak w poprzedniej radioterapii. W przypadku ograniczonego zajęcia można osiągnąć długofalową kontrolę choroby.

 

Zespół specjalistów Centrum Kompetencji dla radioterapii chłoniaków złośliwych

Centrum Kompetencji dla radioterapii chłoniaków złośliwych będzie kierować Kateřina Dědečková, lek. med., wiodąca specjalistka w zakresie tej formy leczenia w Czechach.

 

Radioonkolodzy

lek. med. Kateřina Dědečková, Proton Therapy Center; Klinika onkologii II Wydz. Medycznego Uniwersytetu Karola, Szpital Kliniczny Motol

ordynator, lek. med. Jiří Kubeš, Proton Therapy Center; Klinika onkologii II Wydz. Medycznego Uniwersytetu Karola, Szpital Kliniczny Motol

lek. med. Simona Zapletalová, Proton Therapy Center

 

Hematoonkologia:

lek. med. Heidi Móciková, Klinika chorób wewnętrznych i hematologii, III Wydz. Medyczny Uniwersytetu Karola, Szpital Kliniczny Královské Vinohrady, członek Komitetu Grupy współpracy w dziedzinie chłoniaków

lek. med. Ľubica Gahérová, Klinika chorób wewnętrznych i hematologii, III Wydz. Medycznego Uniwersytetu Karola, Szpital Kliniczny Královské Vinohrady

lek. med. Kateřina Kopečková, Klinika onkologii, II Wydz. Medyczny Uniwersytetu Karola, Szpital Kliniczny Motol, członek Komitetu Grupy współpracy w dziedzinie chłoniaków

lek. med. Jindřich Polívka MHA, TŘI o.p.s., Hospicjum Dobrego Pasterza Čerčany (hematologia i medycyna paliatywna)

 

Medycyna nuklearna:

ordynator, lek. med. Lucie Kaliská, Proton Therapy Center

 

Radiodiagnostyka:

ordynator, lek. med. Daniel Klika, Proton Therapy Center

 

Fizycy radiologiczni:

Mgr. Vladimír Vondráček, główny fizyk Proton Therapy Center

Ing. Michal Andrlík, Proton Therapy Center

 

Postery

  • Pencil Beam Scanning Proton Therapy for Lymphoma Patients with Mediastinal Involvement: A Dosimetric Study and Preliminary Clinical Data Authors: Katerina Dedeckova  13th International Conference on Malignant Lymphoma, 17-20 June 2015 Lugano
  • Pencil beam scanning proton therapy for lymphoma patients with mediastinal involvement: Prague´s single institution experience K. Dedeckova  1 , J. Stokucova  2 , H. Mocikova  3 , J. Markova  3 , L. Gaherova  3 , I. Kantorova  4 , B. Ondrova  1 , V. Vondracek  2 , P. Vitek  1 , J. Kubes  PTCOG COnference, Prague 2016
  • Predicted Cardiac and Second Cancer Risks in Hodgkin Lymphoma Patients Treated With Advanced Proton Beam Therapy Compared to Photon Radiation Therapy Ntentas, G. , Dedeckova, K. et al. International Journal of Radiation Oncology
  • Biology
  • Physics , Volume 99 , Issue 2 , S181 ASTRO Annual Meeting, San Diego, 2017

 

Badania kliniczne

Udział w specjalistycznych badaniach w Czechach i za granicą.

  • Klinika chorób wewnętrznych i hematologii, Szpital Kliniczny Královské Vinohrady, Klinika onkologii II Wydz. Medycznego Uniwersytetu Karola i Szpital Kliniczny Motol (dostarczenie nowoczesnego sprzętu do radioterapii fotonowej - technika IMRT, VMAT) – udział w badaniu IESLG 37 (rola radioterapii konsolidacyjnej u pacjentów z pierwotnym chłoniakiem śródpiersia z dużych komórek B).
  • Nuffield Department of Population Health Oxford Univesity (dr.Ntentas) International Lymphoma Radiation Oncology Group ( ILROG) współpraca z Univesity of Florida, Univesity of Washington (wspólna baza danych pacjentów z chłoniakami nawracającymi/opornymi, którzy zostali poddani protonoterapii).

 

Wytyczne dla protonoterapii chłoniaków

Protonoterapii chłoniaków złośliwych poświęcono wytyczne krajowe i międzynarodowe – link (KLS, NCCN, ILROG guidelines dla chłoniaków śródpiersia).

Guidelines ILROG (International Lymphoma Radiation Oncology Group) dla radioterapii chłoniaków śródpiersia u dorosłych pacjentów zalecają stosowanie bardziej surowych reguł do oceny optymalnej techniki naświetlania pacjentów z chłoniakami, stąd protonoterapię bierze się pod uwagę zwłaszcza u 3 grup pacjentów. Są to pacjenci z zajęciem śródpiersia sięgającym poniżej odejścia lewej głównej tętnicy wieńcowej, młode kobiety, u których konieczne jest naświetlenie obszaru pach i pacjenci po kilku seriach chemioterapii lub innej terapii onkologicznej. (Link do źródła)

Ze źródeł krajowych protonoterapii w leczeniu chłoniaków poświęcono część rozdziału o radioterapii w wytycznych dla diagnozowania i leczenia chorych na chłoniaki złośliwe czeskiej Grupy współpracy na rzecz leczenia chłoniaków, zaktualizowanych w 10. wydaniu z 2018 roku.

Wytyczne ASTRO (American Society for Radiation Oncology) włączają nowotwory w obrębie klatki piersiowej (do których należą również chłoniaki) do grupy nowotworów, w których należy wziąć pod uwagę refundację protonoterapii. (Link do źródła)

Spośród zagranicznych źródeł sugerujących protonoterapię jako alternatywną technikę naświetlania o potencjalnie łagodniejszych skutkach dla okolicznych wrażliwych organów warto wspomnieć aktualną wersję 3.2018 wytycznych NCCN (marzec 2018) (National Comprehensive Cancer Network – Stowarzyszenie wiodących ośrodków onkologicznych, zajmujące się opieką nad pacjentami, badaniami i edukacją).

  

Publikacje

Przegląd opublikowanych prac i istotnych badań specjalistów Centrum Terapii Protonowej dotyczących leczenia chłoniaków (ze streszczeniem w języku angielskim):

  • Shbib Dabaja, B., Hoppe, B., Plastaras, J., Newhauser, W., Rosolova, K., Flamour, S., Mohan, R., Mikhaeel, G., Kirova, Y., Specht, L., Yahalom, J. (2018). Proton therapy for adults with mediastinal lymphomas: the international lymphoma radiation oncology group (ilrog) guidelines. Blood. Retrieved from bloodjournal.org.
    Summary: The deciding factor in the choice of treatment modality for Hodgkin and non-Hodgkin lymphoma patients with mediastinal tumors depends on if the dose of excess radiation to organs at risk (OAR) can be minimized. Proton therapy may help to reduce the radiation dose to the OARs and reduce toxicities, especially the risk of cardiac morbidity and secondary cancers.
  • Ntentas, G., Dědečková K., Andrilik, M., Aznar, M.C., George, B., Darby, S.C., Cutter, D. (2017). Predicted cardiac and second cancer risks in hodgkin lymphoma patients treated with advanced proton beam therapy compared to photon radiation therapy. S181 ASTRO Annual Metting. International Journal of Radiation Oncology, Biology, Physics, 99(2). doi: doi.org.
    Summary: A comparison between proton radiotherapy and photon radiotherapy in the treatment of Hodgkin lymphoma patients using deep inspiration breath hold. Proton therapy using pencil beam scanning was found to reduce the risk of future cardiovascular diseases and secondary cancers when compared to 3D-CRT and PartArc RT.
  • Dedeckova, K., Stokucova J., Mocikova, H., Markova, J., Gaherova, L., Kantorova, I., Ondrova, B., Vondracek, V., Vitek, P., Kubes, J. (2016). Pencil beam scanning proton therapy for lymphoma patients with mediastinal involvement: Prague´s single institution experience. PTCOG Conference. Retrieved from www.czech-in.org.
    Summary: Proton radiotherapy using pencil beam scanning in deep inspiration breath hold offers a promising and safe possibility for patients who are indicated for mediastinal radiotherapy.
  • Dedeckova K., Markova J., Gaherova, L., Kantorova, I., Ondrova, B., Vondracek, V., Vitek, P., Kubes, J. (2016). Proton radiotherapy for mediastinal Hodgkin lymphoma: single institution experience. 10th International Symposium on Hodgkin Lymphoma. Retrieved from hodgkinsymposium.org.
    Summary: The treatment of mediastinal Hodgkin lymphoma using proton radiotherapy results in low acute toxicity and a potential to decrease the risk of significant late toxicity.
  • Kubeš, J., Dědečková, K., Kohlová, T., Vitek, P., Vondráček, V., Ondrová, B. (2015). Protonová chemoradioterapie technikou pencil beam scanning v léčbě nádorů hlavy a krku s nutností ozařování bilaterálních krčních uzlin (Proton chemoradiotherapy with pencil beam scanning in the treatment of head and neck tumors with the need for irradiation of bilateral cervical nodes). 2015 XXXIX. Brněnské onkologické dny a XXIX. Konference pro nelékařské zdravotnické pracovníky (2015 XXXIX. Brno Oncology Days and XXIXth Conference for non-medical healthcare professionals). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: Proton Radiotherapy for head and neck tumors using Pencil Beam Scanning allows for excellent dose coverage for large, complex target volumes while minimizing the dose to nearby organs.
  • Dedeckova, K., Mocikova, H., Markova, J., Gaherova, L., Koren, J., Backova, B., Vondracek, V., Sindelar, D., Kohlova, T., Ondrova, B., Kantorova, I., Vitek, P., Pytlik, R., Kubes, J. (2015). Pencil Beam Scanning Proton Therapy for Lymphoma Patients with Mediastinal Involvement: A Dosimetric Study and Preliminary Clinical Data. Hematological Oncology, 33, 191. Retrieved from lymphcon.ch.
    Summary: When compared to standard photon radiotherapy, proton radiotherapy using pencil beam scanning for mediastinal lymphoma patients significantly reduces the dose of radiation to nearby organs.
  • Ondrová, B., Vinakurau, S., Kubeš, J., Dědečková, K., Kohlová, T., Sepeši, B., Vitek, P. (2014). Protonová radioterapie chordomů a chondrosarkomů – proveditelnost, akutní toxicita a časné výsledky: zkušenosti PTC Praha (Proton radiotherapy of chordomas and chondrosarcomas – feasibility, acute toxicity and early results: PTC Prague experience). 2014 XXXVIII. Brněnské Onkologické Dny a XXVIII. konference pro nelékařské zdravotnické pracovníky (2014 XXXVIII. Brno Oncological Days and XXVIII. conferences for non-medical healthcare professionals). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: Intensity-modulated proton therapy is a safe technique for chordoma and chondrosarcoma patients due to its low acute toxicity.
  • Vitek, P., Kubeš, J., Vinakurau, S., Ondrová, B., Dědečková, K. (2014). Protonová radioterapie nádorů pankreatu, regionální lymfatika a “setrvalá beznaděj“? (Proton radiotherapy of pancreatic tumors, regional lymphatics and "persistent hopelessness"?). 2014 XXXVIII. Brněnské Onkologické Dny a XXVIII. konference pro nelékařské zdravotnické pracovníky (2014 XXXVIII. Brno Oncological Days and XXVIII. conferences for non-medical healthcare professionals). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: The use of proton radiotherapy to treat pancreatic cancer is well tolerated and highly efficient due to its great dosimetric parameters.
  • Kubeš, J., Vítek, P., Dědečková, K., Ondrová, B. (2014). Velmi pozdní následky radioterapie – limitující faktor současných radioterapeutických Technik (Very late side effects of radiotherapy - limiting factor of current radiotherapeutic techniques). Klinicka onkologie Journal, 27(3), 161-165. doi: linkos.cz.
    Summary: The risk of developing very late side effects from radiotherapy must be considered in all young patients who are exposed to radiation. This paper summarizes the most common very late side effects of radiotherapy, including cardiotoxicity, CNS toxicity, pneumotoxicity, renal toxicity and secondary malignancies.
  • Dědečková K, Móciková H, Belada D, Janíková A, Dolečková M, Malinová B, Feltl D, Vošmik M, Svoboda T, Marková J, Trněný M. (2013). The role of radiotherapy in the treatment of malignant lymphomas - recommendations of the Czech Lymphoma Study Group. Klinicka onkologie Journal, 26(2), 99-109. Retrieved from ncbi.nlm.nih.gov. PubMed PMID: 23718668.
    Summary: This paper is regarding the consensus between hematologist-oncologists and radiation oncologists defining the role of radiotherapy in lymphoma treatment and specific recommendations on total doses of radiotherapy in lymphoma treatment.
  • Dědečková, K., Móciková, H., Belada, D., Obořilová-Janíková, A., Dolečková, M., Malinová, B., Feltl, D., Vošmik, M., Svoboda, T., Marková, J., Trněný, M.(2013). Postavení radioterapie v léčbě maligních lymfomů – doporučení Kooperativní lymfomové skupiny (The Position of radiotherapy in the treatment of malignant lymphomas - recommendations of the cooperative lymphoma group). Klinicka onkologie Journal, 26(2), 99-109. doi: linkos.cz.
    Summary: An overview of indications for radiotherapy in malignant lymphomas, including recommended total doses for RT.
  • Marková J., Kahraman D., Kobe C., Skopalová M., Móciková H., Klásková K., Dědečková, K., Eich H.T., Böll B., Dietlein M., Kozák T. (2012). Role of (18F)-fluoro-2- deoxy-D-glucose positron emission tomography in early and late therapy assessment of patients with advanced Hodgkin lymphoma treated with bleomycin, etoposide, Adriamycin, cyclophosphamide, vincristine, procarbazine and prednisone. Leukemia & Lymphoma, 53(1), 64-70. doi: 10.3109/10428194.2011.603444.
    Summary: A study aimed at defining the prognostic value of positron emission tomography in the assessment of early therapy response after the end of treatment for advanced Hodgkin lymphoma. The study concluded that an interim PET after four cycles of chemotherapy is a strong prognostic marker for progression-free survival in advanced Hodgkin lymphoma patients.
  • Chocenská, E., Móciková, H., Dědečková K. (2010). Průvodce pacienta onkologickou léčbou (Patient's Guide to Cancer Treatment). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: A guide that provides information about different types of cancer, the problems caused by tumors, the possibilities of treatment, and the complications associated with this treatment.
  • Marková J., Kobe C., Skopalová M., Klásková K., Dědečková K., Plütschow A., Eich H.T., Dietlein M., Engert A., Kozák T. (2009). FDG-PET for assessment of early treatment response after four cycles of chemotherapy in patients with advanced-stage Hodgkin’s lymphoma has a high negative predictive value. Annals of Oncology, (20)7. 1270-4. doi: 10.1093/annonc/mdn768.
    Summary: Examination of the prognostic value of positron emission tomography after four cycles of combination therapy in advanced-stage Hodgkin’s lymphoma patients.
  • Marková, J., Kobe C., Skopalová, M., Žikavská, L., Vernerová, Z., Klásková, K., Dědečková, K., Eich, H.T., Dietlein, M., Fuchs, M., Engert, A., Kozák, T. (2009). Early and late response assessment with fdg-pet after beacopp-based chemotherapy in advanced-stage Hodgkin lymphoma patients has a high negative predictive value. Haematologica, 94(2). Retrieved from online.haematologica.org.
    Summary:
     Positron emission tomography (PET) is a powerful prognostic factor in the treatment of Hodgkin lymphoma. The study analyses the prognostic values of PET for early and late response to BEACOPP-based chemotherapy in patients who are diagnosed with advanced-stage HL.
  • Kubeš, J., Betlachová, L., Dědečková, K. (2008). Radioterapie v léčbě karcinomu prsu (Radiotherapy in the treatment of breast cancer). 2008 16. onkologicko-urologické sympozium a 12. mammologické symposium (2008 16th Cancer and Urology Symposium and 12th Mammological Symposium). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: Radiotherapy is essential in the treatment of breast cancer, however, radiation exposure to nearby critical organs, especially the lungs and heart, can lead to late cardiovascular and pulmonary morbidity. This abstract discusses radiotherapy indications at the Institute of Radiation Oncology at University Hospital Bulovka.
  • Dědečková, K., Betlachová, L., Kubeš, J. (2006). Indikace postmastektomické lokoregionální radioterapie v léčbě karcinomu prsu u pacientek s 1 až 3 pozitivními axilárními lymfatickými uzlinami (Indication of postmastectomy locoregional radiotherapy in the treatment of breast cancer in patients with 1 to 3 positive axillary lymph nodes). 2006 11. ročník odborného sympózia na téma Onkologie v gynekologii a mammologii (2006 11th year of the symposium on Oncology in gynecology and mammology). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: A summary of three randomized trials evaluating the need for postmastectomy radiotherapy to reduce the risk of locoregional failure.
  • Kubeš, J., Dědečková, K., Pála, M. (2005). Technika concomitant boost v léčbě nádorů ORL oblasti – biologické odůvodnění a vlastní zkušenosti (Concomitant boost technique in the treatment of ENT tumors - biological rationale and our own experience). 2005 2. ročník semináře o brachyterapii a technice IMRT (2005 2nd year seminar on brachytherapy and IMRT technique). Retrieved from linkos.cz.
    Summary: Two techniques can improve the effectiveness of radiotherapy for locally advanced head and neck cancers, applying concomitant chemotherapy, known as concomitant boost (CB), and the use of alternative fractionation modes. For suitable patients, CB has shown to be feasible with acceptable toxicity and promising therapeutic outcomes.

 

Historie pacjentów, kazuistyka i filmy poświęcone protonoterapii chłoniaków

Historie pacjentów, blogi (w języku czeskim):

Historie pacjentów leczonych protonoterapią w USA:

Widea na temat protonoterapii w leczeniu chłoniaków (po angielsku):

 

Przydatne linki: instytucje, organizacje wsparcia, inne źródła informacji

Mapa kompleksowych ośrodków onkologicznych i hematoonkologicznych:

Krajowe źródła informacji (Republika Czeska):

Dla pracowników służby zdrowia i pacjentów, kompleksowe informacje na temat chłoniaka Hodgkina dla lekarzy i pacjentów, broszura i poradnia dla pacjentów:

Dla pracowników służby zdrowia i pacjentów, kompleksowe informacje na temat problematyki chłoniaka Hodgkina i chłoniaka nieziarniczego, do dyspozycji aktualne wytyczne dla diagnostyki i leczenia chłoniaków, w tym radioterapii:

Kompleksowe informacje i pomoc dla pacjentów przed, w trakcie i po leczeniu chłoniaka:

Strona Czeskiego Towarzystwa Onkologicznego:

Projekt pomocy psychospołecznej dla pacjentów z chorobą nowotworową:

 

Źródła zagraniczne

Dla pracowników służby zdrowia i pacjentów, wytyczne (guidelines) dla poszczególnych typów nowotworów złośliwych, w tym zalecane techniki naświetlania:

Dla pracowników służby zdrowia, informacje na temat publikacji poświęconych protonoterapii w leczeniu chłoniaków:

Dla pracowników służby zdrowia, informacje na temat statusu i przeprowadzania radioterapii w leczeniu chłoniaków:

Projekt samopomocy i wymiany doświadczeń przez pacjentów, którzy leczyli się lub leczą się na raka: