Terapia protonowa w leczeniu raka płuc

Współczesna terapia onkologiczna ma na celu maksymalizację szans pacjentów na wyleczenie, a jednocześnie minimalizację skutków ubocznych związanych z terapią. Ten cel udaje się osiągnąć dzięki nowoczesnej i bezpiecznej protonoterapii.

Protonoterapia to łagodna metoda leczenia raka z minimum skutków ubocznych. Pozwala precyzyjnie skierować wiązkę protonową na obszar docelowy (w miejsce pierwotnego guza) w płucach i minimalizuje naświetlanie okolicznych tkanek i organów.

Protonoterapia może być stosowana w leczeniu niedrobnokomórkowych nowotworów płuc.

Protonoterapia jest zawsze korzystna również u pacjentów, u których rozwinął się nowotwór wtórny po wcześniejszym naświetleniu np. raka piersi w poprzednich latach.

W celu zapewnienia maksymalnego efektu terapii onkologicznej w przypadku raka płuc istotne jest naświetlenie nowotworu z użyciem wysokiej dawki promieniowania. Tego celu często nie udaje się osiągnąć w przypadku zwykłego naświetlania z powodu ryzyka uszkodzenia okolicznych tkanek, tzw. toksyczności zdrowych tkanek.

Dlatego nasi lekarze i fizycy wprowadzili unikalną metodę - technikę naświetlania na kontrolowanym głębokim wdechu. W ten sposób udaje się zminimalizować ruchy oddechowe i naświetlić nowotwór z użyciem wysokiej dawki z zachowaniem maksymalnej precyzji, a jednocześnie w minimalnym stopniu naświetlić zdrowe części płuca, serca, naczyń sercowych i organów w śródpiersiu. Tym samym protonoterapia istotnie zwiększa stosunek między szansą na kontrolę nowotworu, tj. zwiększeniem efektu leczenia i ograniczeniem ryzyka poważnych skutków niepożądanych.

Zalety protonoterapii

• Pozwala podnieść całkowitą dawkę promieniowania jednocześnie obniżając toksyczność = mniejsze obciążenie dla organów krytycznych.
• Pozwala obniżyć dawkę promieniowania na zdrową tkankę płuc, przez co obniża ryzyko problemów z oddychaniem i zwłóknienia płuc.
• Obniża dawkę promieniowania na mięsień serca, przez co obniża ryzyko chorób serca.
• Obniża ryzyko problemów z przełykaniem i utraty apetytu.
• Pozwala poprawić jakość życia pacjentów.
• Pozwala zastosować mniejszą ilość frakcji leczniczych.

Swoją dokumentację medyczną w celu oceny, czy protonoterapia będzie w danym przypadku wskazana, możesz wysłać e-mailem na patient@ptc.cz. Ewentualnie możesz skontaktować się z naszymi koordynatorami leczenia, którzy są gotowi, by odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania dotyczące protonoterapii. Możesz skontaktować się z nimi pod numerem +420 222 999 000.

TY musisz zrobić tylko jedno: przyjść do NAS w porę. MY jesteśmy od tego, by Ci pomóc.

Najbardziej optymalne leczenie można wybrać jedynie po otrzymaniu pełnych i zrozumiałych informacji. Dlatego warto nie tylko interesować się najnowocześniejszymi metodami leczenia, ale również skutkami ubocznymi, które się z nimi wiążą. Mogą one bowiem w istotny sposób wpłynąć na jakość życia pacjenta w trakcie leczenia lub po jego zakończeniu.

Pacjent, któremu zalecono naświetlanie, powinien zapytać się o wszystkie metody tej terapii, dostępne.  Nasi lekarze posiadają wieloletnie doświadczenie w dziedzinie radioterapii. Ponadto posiadają wiedzę praktyczną z zakresu zwykłej radioterapii (fotonowej) i radioterapii protonowej, dlatego są w stanie odpowiedzieć na wszystkie Twoje pytania odnośnie decyzji o wyborze metody leczenia.

Czy znam swoje szanse na wyleczenie i opcje leczenia?

• Jaką metodę leczenia zalecił mój lekarz prowadzący?
• Czy poinformował mnie o ryzykach i powikłaniach związanych z aktualnie stosowaną metodą leczenia?
• Czy poinformował mnie o protonoterapii?
• Czy przekazał mi, jakie powikłania i ryzyko wiążą się ze standardowymi metodami naświetlania?

ZALETY PROTONOTERAPII W NAŚWIETLANIU RAKA PŁUC W PORÓWNANIU ZE ZWYKŁĄ RADIOTERAPIĄ

• Zwiększenie całkowitej dawki promieniowania z jednoczesnym obniżeniem toksyczności = mniejsze obciążenie dla organów krytycznych.
• Obniżenie dawki promieniowania na zdrową tkankę płuc, przez co obniża się ryzyko problemów z oddychaniem i zwłóknienia płuc .
• Obniża dawkę promieniowania na mięsień serca, przez co obniża ryzyko chorób serca.
• Obniża ryzyko problemów z przełykaniem i utraty apetytu.
• Poprawia jakość życia pacjentów.
• Zastosowanie mniejszej liczby frakcji leczniczych i skrócenie całkowitego czasu naświetlania.

Protonoterapia ogranicza powikłania do minimum. Naświetlanie ma na celu dostarczenie potrzebnej dawki do nowotworu, a jednocześnie ochronę zdrowych tkanek.

Dzięki doświadczeniu naszych lekarzy, naszej technologii, doskonałym wynikom i profesjonalnemu podejściu pacjent ma maksymalne szanse na wyleczenie.

Na podstawie ogólnoświatowych doświadczeń i wieloletnich wyników obserwowanych u leczonych pacjentów widać, że pacjenci po protonoterapii mają nieporównywalnie wyższą jakość życia niż pacjenci naświetlani standardową techniką fotonową.

Czy wiesz, że zalety radioterapii protonowej są oparte na prawach fizyki i właściwościach protonów?

Protony można zatrzymać dokładnie w miejscu, w którym są potrzebne, na tzw. obszarze docelowym. Promieniowanie w niewielkim stopniu lub wcale nie dociera do zdrowych tkanek w okolicach nowotworu.

W odróżnieniu od zwykłej radioterapii, która naświetla i niszczy komórki nowotworowe z pomocą fotonów, protonoterapia jest bardziej zaawansowana i opiera się na działaniu protonów.

Zwykła wiązka fotonowa przechodzi przez organizm i przekazuje znaczną część swojej energii przed i za nowotworem. Protony mają pewną właściwość fizyczną pod nazwą pik Bragga. Potrafi ona wydzielać znacznie mniej energii w drodze do nowotworu i nie wpływają na tkanki za nowotworem. Największą zaletą protonoterapii w porównaniu ze zwykłą radioterapią jest jej precyzja i zdolność do ochrony zdrowych tkanek.

Protonoterapia ogranicza powikłania do minimum. Podczas leczenia raka niedrobnokomórkowego płuc w specyficznym stadium radioterapia może zostać wskazana jako samodzielna metoda leczenia lub w kombinacji z chemioterapią. Protonoterapia to jedno ze szczytowych osiągnięć współczesnej radioterapii.

W celu zapewnienia maksymalnego efektu terapii w przypadku raka płuc istotne jest  naświetlenie nowotworu z użyciem wysokiej dawki promieniowania. Tego celu często nie udaje się osiągnąć w przypadku zwykłego naświetlania z powodu ryzyka uszkodzenia okolicznych tkanek.

Ocena wstępna

Aby nasz zespół medyczny mógł ocenić, czy protonoterapia będzie w danym przypadku wskazana, potrzebujemy uzyskać od Ciebie kilka informacji medycznych. Twój koordynator leczenia wytłumaczy Ci dokładnie, jakich informacji potrzebujemy. Zwykle potrzebujemy również zdjęć, np. RM, TK lub PET. Informacje te możesz uzyskać w szpitalu lub klinice, gdzie zostały wykonane badania, pacjentowi są często udostępniane na płycie CD. Możemy przekazać Ci dane do logowania, które umożliwią Ci przesłanie zawartości płyty CD na nasz zabezpieczony serwer. Ewentualnie możesz nam wysłać płytę CD pocztą.

Wszystkie inne informacje dot. Twojej diagnozy i wcześniejszego leczenia, które posiadasz są bardzo użyteczne. Zachęcamy do przekazania nam już na samym początku największej liczby informacji. Twój przypadek zostanie następnie oceniony przez zespół medyczny na codziennym spotkaniu komisji orzekającej. Twój koordynator leczenia skontaktuje się z Tobą, by poinformować Cię o ocenie lub ewentualnie z prośbą o udzielenie informacji dodatkowych, jeśli są one niezbędne do podjęcia ostatecznej decyzji przez naszych onkologów.

W celu uzyskania oceny nie musisz przyjeżdżać do Pragi.

Planowanie protonoterapii – plan naświetlań

Kiedy przyjedziesz do Pragi, by rozpocząć leczenia, najpierw czeka Cię osobista konsultacja z radioonkologiem. Podczas konsultacji zostaną omówione skutki uboczne i oczekiwane rezultaty leczenia w Twoim konkretnym przypadku, jak również konkretny plan leczenia. Lekarz wytłumaczy Ci także, czego możesz oczekiwać podczas leczenia oraz po nim. Odpowie także na wszystkie Twoje pytania.

Pierwsza faza leczenia obejmuje skany diagnostyczne w Centrum Terapii Protonowej (RM i/lub TK, przygotowanie urządzenia stabilizującego, itd.). Kluczem do sukcesu leczenia jest jego precyzyjne zaplanowanie. Dlatego zespół fizyków i lekarzy klinicznych przygotowuje dla każdego pacjenta indywidualny plan naświetlań, według którego będzie przebiegać protonoterapia. Plan naświetlań określa m.in. kierunki i intensywność wiązki protonowej, która będzie naświetlać nowotwór. Proces ten jest bardzo skomplikowany a jego zakończenie trwa zazwyczaj tydzień, zanim rozpocznie się leczenie.

Terapia odbywa się w trybie ambulatoryjnym. Pacjent przychodzi do Centrum Terapii Protonowej na leczenie i na regularne kontrole w trakcie terapii. Jedna wizyta trwa około 60 minut, naświetlanie to kwestia kilku minut. Przed każdym naświetlaniem dokładnie sprawdzamy rentgenem ułożenie pacjenta do naświetlenia oraz przeprowadzamy kilka kontroli cząstkowych, bez których nie można rozpocząć naświetlania. Co najmniej raz w tygodniu pacjent jest poddawany kontroli lekarskiej. Lekarz omawia wtedy z pacjentem przebieg terapii i sprawdza jego stan zdrowia.

Poszczególne dawki lecznicze z reguły podawane są codziennie, od poniedziałku do piątku. Leczenie nie może zostać przerwane, z wyjątkiem poważnych powodów zdrowotnych.

W Centrum Terapii Protonowej korzystamy z nowoczesnej metody wiązki ołówkowej

Naświetlanie ołówkowe, czyli Pencil Beam Scanning (PBS) oznacza, że wiązka protonowa zostaje precyzyjnie rozmieszczona. Jest to szczytowe osiągnięcie współczesnej technologii protonoterapii. Skanowanie ołówkowe naświetla z dokładnością do milimetra obszar docelowy, powodując tylko minimalne uszkodzenia okolicznych zdrowych tkanek i organów.

Metoda kontrolowanego wdechu

Ponieważ ruchy oddechowo mogą zakłócać prawidłowe i precyzyjne wykonanie naświetlania protonami, dlatego w radioterapii nowotworów piersi korzystamy również z metody kontrolowanego wdechu. Pacjenci ze wskazaniem do protonoterapii, u których położenie docelowego obszaru w trakcie naświetlań może zmieniać się wskutek ruchów oddechowych, są naświetlani z zastosowaniem metody kontrolowanego oddychania. Służy do tego urządzenie Dyn’R.

Metodę naświetlania z zastosowaniem kontrolowanego oddychania stosuje się tam, gdzie istotne jest by dana część ciała (obszar) była naświetlana codziennie w ten sam sposób. Ponieważ jednak naświetlany obszar porusza się pod wpływem oddychania, należy zadbać o to, by ciało pacjenta było zawsze w takiej samej pozycji. Najlepiej sprawdza się tu wstrzymywanie oddechu na pewnym poziomie. W celu określenia tego poziomu najpierw pacjent musi nauczyć się oddychać w sposób kontrolowany (ćwiczenie Dyn’R).

Nauka kontrolowanego oddychania odbywa się na leżąco, na plecach po podłączeniu do spirometru z użyciem antybakteryjnego filtra i ustnika. Nos zostaje zatkany kołeczkiem, tak by całe powietrze było wydychane ustami. Na oczy pacjent zakłada specjalne okulary, na których będzie obserwować instrukcje dotyczące oddychania. Nasz doświadczony pracownik cierpliwie towarzyszy pacjentowi podczas procesu nauki, wszystko można odpowiednio przećwiczyć. Nie trzeba się niczego obawiać.

Leczenie odbywa się ambulatoryjnie, zazwyczaj trwa od 25 do 35 dni roboczych, w zależności od schematu określonego przez lekarza na podstawie wstępnej konsultacji i dodatkowych badań diagnostycznych.

Rak płuc to najczęstsza po złośliwych nowotworach jelita grubego choroba nowotworowa w Czechach, z utrzymującą się tendencją wzrostową. Większość nowych przypadków wykrywa się w zaawansowanym stadium choroby (stopień III, IV). Z tego powodu pięcioletni czas przeżycia u obu płci wynosi nieco ponad 10%. O powadze choroby świadczy również to, że jest w przypadku obu płci najczęstszą przyczyną śmierci wskutek choroby onkologicznej. 

Z perspektywy właściwości biologicznych i metod leczenia raka płuc dzielimy na drobnokomórkowy i niedrobnokomórkowy. Protonoterapia sprawdza się w leczeniu niedrobnokomórkowego raka płuc, który stanowi 75% – 80% nowotworów płuc. Rak niedrobnokomórkowy płuc charakteryzuje się znacznie wolniejszym wzrostem niż rak drobnokomórkowy, dlatego łatwiej go usunąć chirurgicznie, jednak wyłącznie pod warunkiem, że nie doszło już do przerzutów.

Objawy raka płuc

Nie istnieją żadne wczesne sygnały ostrzegawcze, które pozwoliłyby na wykrycie choroby w jej początkowym stadium. Pierwsze objawy choroby pojawiają się dopiero, kiedy nowotwór jest w stadium zaawansowanym. Czasem niewielkie nowotwory wykrywa się podczas badania innej choroby.

Objawem raka płuc może być pojawienie się długo utrzymującego się kaszlu lub zmiana charakteru przewlekłego kaszlu palacza.  W momencie postawienia diagnozy raka płuc na kaszel cierpi około 80% chorych. Kolejnym objawem jest kasłanie krwią lub nitki krwi w wykasływanym śluzie. Często pojawiają się zapalenia płuc, które nie ustępują pomimo leczenia antybiotykami lub nawracają w tym samym miejscu.

Protonoterapia to coraz bardziej uznawana i preferowana metoda na świecie. Wyniki i doświadczenie centrów protonoterapii na świecie i praskiego Centrum Terapii Protonowej jednoznacznie potwierdzają, że protonoterapia stwarza zupełnie nowe możliwości leczenia chorób nowotworowych.

Protonoterapia nie jest metodą nową – od 1991 roku istnieje pierwsza wyłącznie kliniczna (nie akademicka) placówka (Loma Linda, Kalifornia, USA), a liczba chorych leczonych protonami osiąga kilkadziesiąt tysięcy. Jest to leczenie z użyciem doskonale rozwiniętej technologii, sprawdzonej w warunkach klinicznych.

Choć w wybranych chorobach nowotworowych od lat stosuje się protonoterapię, niektórzy specjaliści twierdzą, że wyższe dawki promieniowania w zwykłej radioterapii (fotonowej) na zdrowe tkanki nie uzasadniają stosowania leczenia wiązką protonową.

Z najnowszych danych klinicznych ze szczegółowych badań wynika co innego, a mianowicie, że występowanie ostrej toksyczności (powikłania po 90 dniach od rozpoczęcia leczenia) w przypadku radioterapii protonami jest znacznie rzadsze niż w porównywalnej grupie pacjentów leczonych terapią fotonową.

Zespół lekarzy uniwersytetu w Waszyngtonie obserwował blisko 1,5 tys. pacjentów z różnymi chorobami onkologicznymi, z których ok. 400 przeszło terapię wiązką protonową, resztę naświetlano z użyciem najnowocześniejszej techniki radioterapii fotonowej. Wszyscy pacjenci z tej grupy byli poddawani naświetlaniu, otrzymując jednocześnie skojarzoną chemioradioterapię. Badacze skoncentrowali się w badaniu na występowaniu toksyczności III lub wyższego stopnia, która wymaga hospitalizacji oraz intensywnych zabiegów medycznych i opieki.

Z badań wynika, że u pacjentów leczonych protonami zaobserwowana toksyczność (czyli powikłania wskutek napromieniowania) była o dwie trzecie niższa  niż w grupie leczonej radioterapią fotonową.

Poważne niepożądane powikłania wystąpiły  konkretnie u 11,5% pacjentów naświetlanych protonami i u 27,6% naświetlanych fotonami.

*Link: medicalnewstoday.com...